બાજરી ના રોટલા જે ખાય…

બાજરી ના રોટલા જે ખાય

ખાય જે બાજરી ના રોટલા
અને મૂળા ના પાન,
શાકાહારને લીધે,
તે ઘરડા પણ થાય જવાન.

રોટલા, કઠોળ અને ભાજી,
— તે ખાનારની તબીઅત તાજી,
મૂળો, મોગરી, ગાજર ને બોર,
જે ખાય રાતે તે રહે ન રાજી.

હિંગ, મરચું અને આમલી,
સોપારી અને તેલ,
શોખ હોય તો પણ ,
સ્વાસ્થ્ય માટે પાંચે વસ્તુ મેલ.

આદુ રસ ને મધ મેળવી,
ચાટે જો પરમ ચતુર,
શ્વાસ, શરદી, અને વેદના,
ભાગે તેના જરૂર.

ખાંડ, મીઠું અને સોડા,
એ ત્રણ સફેદ ઝેર કહેવાય,
નિત ખાવા – પીવામાં એ
વિવેકબુદ્ધિથી જ વપરાય.

ફણગાવેલા કઠોળ જે ખાય,
તે લાંબો, પોહળો અને તગડો થાય
દૂધ-સાકર, એલચી, વરીયાળી
અને દ્રાક્ષ, એ ગાનારા સૌ ખાય

લીંબુ કહે: હું ગોળ ગોળ,
ભલે રસ છે મારો ખાટો,
સેવન કરો જો મારું તો,
પિત્ત ને મારું હું લાતો.

ચણો કહે: હું ખરબચડો,
પીળો પીળો રંગ જણાય,
ચણા દાળ ને ગોળ જે ખાય,
તે ઘોડા જેવો થાય.

મગ કહે: હું લીલો દાણો
અને મારે માથે ચાંદુ,
જો બે ચાર મહીના ખાય
તો માણસ ઉઠાડું માંદુ

કારેલું કહે: કડવો, કડવો હું
અને મારે માથે ચોટલી,
રસ જો પીએ મારો,
ડાયાબીટીસની બાંધુ ચોટલી

આમલી કહે: મારામાં ગુણ એક
જ, પણ અવગુણ છે પુરા ત્રીસ
લીંબુ કહે: મારામાં અવગુણ
એક નહીં, પણ ગુણ છે પુરા વીસ

ઉનાળો જોગીનો,
શિયાળો ભોગીનો ને ચોમાસુ રોગીનું,
શાકાહારી જે જન રહે,
દર્દ નામ કદી ન લે એ જોગીનું.!!

-અજ્ઞાત.

Also read : ૧૦ નાની અને માર્મિક ગુજરાતી બોધ કથાઓ